Voldoen aan het maatschappelijke systeem of leven vanuit verbinding met jezelf…

We willen allemaal dat onze kinderen “mee kunnen komen”; normaal zijn. Maar wat is normaal? Wie vinden wij als samenleving eigenlijk nog normaal? Is normaal zijn hetzelfde als succesvol zijn? Op bijna iedereen is wel een “etiketje” te plakken. Als het merendeel van de mensen een etiket krijgt, dan wordt dat dus normaal! Is dat wenselijk? Wat winnen we daarmee? Willen we dit eigenlijk wel? Wat gebeurt er als je tegen iemand zegt dat hij/zij autistisch, hoogbegaafd is of ADHD heeft? Dan zeg je dat er iets aan iemand mankeert of, in een gunstiger geval, dat er iets anders is aan die persoon. Zijn we niet allemaal verschillend? We zijn toch geen eenheidsworst? Zouden we niet liever op zoek gaan naar de eigenheid van iedere persoon? Kijken waar hij/zij goed in is; naar de positieve kanten kijken en die benoemen. Het zit in onze calvinistische samenleving ingebakken om meestal eerst te kijken naar wat er niet goed gaat of niet goed is. Complimenten maken zijn we van huis uit niet zo gewend. Al gauw wordt er iets achter gezocht als je een compliment maakt aan iemand. “Heb je iets van mij nodig of zo?” Gek eigenlijk; terwijl we weten dat we veel beter leren en minder gedragsproblemen laten zien als we als kind een complimentje krijgen. Als we ons meer bewust worden, waar ons gedrag vandaan komt, dan komt er ook ruimte om anders te gaan kijken, anders over dingen en mensen te gaan denken en er anders mee om te gaan. Let maar eens op je eigen gedachten en vraag je eens af waar die gedachten vandaan komen. Dan kom je er al snel achter, dat wat je dacht dat je eigen gedachten waren, gewoon kopietjes zijn van je eigen opvoeding. Nu je je dat realiseert is de weg vrij om voortaan een bewuste of andere keuze te maken in de benadering van mensen.

Alle kinderen moeten volgens het schoolsysteem in hetzelfde jaar, hetzelfde beheersen aan leerwerk. Dat is de norm/ de maat. Is dat normaal? De planten in de tuin komen toch ook niet allemaal op hetzelfde moment tot bloei? Ook weten we al veel langer dat kinderen het beste dingen spelenderwijs leren. Spelenderwijs is niet hetzelfde als uren op een stoeltje zitten luisteren. Kinderen willen bewegen en al doende onderzoekend leren. Van nature zijn kinderen heel nieuwsgierig. Hoe komt het dan dat wij er niet op vertrouwen dat kinderen op een spelende manier tot leren komen? Waarom spelen we de maatschappij niet voor ze na in de klas? Bijvoorbeeld als leervraag:” Ik wil met de trein van Hoorn naar Utrecht, hoe doe je dat?” Topografie, OV-app, OV-pasje, borden lezen, kosten berekenen, klokkijken, tijdsplanning etc. speel het maar na. Dan leren kinderen zoveel meer dan in een doorsnee les, wat ook nog eens direct toepasbaar is als ze voor het eerst een keer alleen op reis gaan. Hoe kunnen we “kinderen voorbereiden om deel te kunnen nemen aan de maatschappij” de visie van een school noemen als de leerlingen geen kennis maken met de maatschappelijke vraagstukken in de klas?

Gelukkig komen er steeds meer kinderen die durven aan te geven dat wat ze leren in de boeken allang achterhaald is. De boeken zijn soms 10 jaar oud! Op internet zoeken ze op hoe er tegenwoordig over gedacht wordt en confronteren de leerkracht met hun bevindingen. Hoe kan je als leerkracht deze stof nog toetsen terwijl je weet dat, wat er als antwoord opgeschreven moet worden, niet klopt? Dat zaait verwarring en onbegrip naar mijn idee. Niet raar dat een adolescent dan niet zomaar iets van een leerkracht aanneemt toch? Hoe kan je leerlingen motiveren om toch maar het foute antwoord op te schrijven omdat hij of zij anders geen voldoende scoort?! Op deze manier zou ik, als ik docent was, mijn baan ook niet meer kunnen of willen uitoefenen. Ik vind het dan ook niet gek dat er zoveel leerkrachten thuiszitten of omscholing willen. Het schoolsysteem is achterhaald en heeft nodig een update nodig. Veel mensen in onderwijsland zijn daar nu van doordrongen gelukkig. Om de update uit te voeren in de praktijk is een duidelijke visie op onderwijs en lef nodig. Je moet invoelend en doortastend zijn. Leiderschap kwaliteiten hebben en verstand hebben van veranderkunde om het hele team om te scholen en de ouders mee te krijgen. Er zal goed samengewerkt moeten worden met ouders en kinderen in plaats van medegedeeld worden. Dit zou best wel eens kunnen betekenen dat er hele andere eisen gesteld moeten gaan worden bij sollicitaties voor deze baan. Welke persoonlijke hindernissen heb je overwonnen in je leven? Zou ik bijvoorbeeld een goede sollicitatievraag vinden. Een leerkracht die opgedane inzichten voor kan leven aan de leerlingen. Die samen wil leren met de leerlingen, open kan staan voor andere denkbeelden of ideeën en zich kwetsbaar durft op te stellen. Een leerkracht die vanuit verbinding met de leerling samen op zoek gaat naar waar hij/zij goed in is maar ook hem/haar om leert gaan met dingen die hij/zij niet goed kan. Dat om leren gaan met eigen tekorten heeft weer alles te maken met veilig gehecht zijn. Als je een fundament hebt kan je gaan bouwen, anders ben je aan het overleven en kom je niet tot leren. Daarom is de samenwerking met ouders zo belangrijk. Als het met de ouders goed gaat, gaat het met de kinderen ook goed en zijn de leerlingen heel nieuwsgierig naar wat ze vandaag mogen gaan leren. Samen leren is samen leven. Kinderen grootbrengen dat doen we dan ook met elkaar. Daarvoor is afstemming en samenwerking nodig met alle betrokken partijen. Zorg en onderwijs samen dus, zowel op micro als op macro niveau.